در نما ساختمان با آجر نسوز، جزئیات زیادی وجود دارد که می‌تواند هم از نظر زیبایی‌شناسی و هم از نظر عملکردی تأثیرگذار باشد.
1. انتخاب نوع آجر نسوز
- اندازه و ضخامت: آجرهای نسوز در ابعاد مختلفی (مثل ۷×۳۱ سانتی‌متر یا ۵×۲۰ سانتی‌متر) و ضخامت‌های متفاوت (از ۲ تا ۵ سانتی‌متر) تولید می‌شوند. انتخاب اندازه به مقیاس ساختمان و سبک طراحی بستگی دارد. آجرهای باریک‌تر برای نماهای مدرن و مینیمال و آجرهای ضخیم‌تر برای سبک‌های کلاسیک مناسب‌ترند.
- رنگ و بافت: رنگ آجر (قرمز، سفید، مشکی، قهوه‌ای و…) باید با محیط اطراف و هویت معماری ساختمان هماهنگ باشد. بافت آجر هم می‌تواند صاف، زبر یا حتی طرح‌دار باشد که نور و سایه را به شکل متفاوتی روی نما منعکس می‌کند.
- ترکیب رنگ: گاهی از ترکیب چند رنگ آجر در یک نما استفاده می‌شود تا الگوهای بصری جذاب‌تری ایجاد شود.
2. الگوهای چیدمان
- چیدمان سنتی (رگ‌چین یا حصیری): آجرها به‌صورت افقی یا عمودی با بندکشی منظم چیده می‌شوند. این روش ساده و کلاسیک است.
- چیدمان مدرن: مثل چیدمان مورب، زیگزاگ یا حتی تصادفی که حس پویایی به نما می‌دهد.
- چیدمان برجسته: برخی آجرها کمی بیرون‌تر از سطح نما قرار می‌گیرند تا سایه‌روشن ایجاد کنند و عمق بصری به طراحی اضافه شود.
- ترکیب با بندکشی: رنگ و ضخامت بندکشی (معمولاً بین ۱ تا ۲ سانتی‌متر) هم در طراحی مهم است. بندکشی تیره با آجر روشن یا برعکس، کنتراست جالبی ایجاد می‌کند.
3. جزئیات معماری
- کنج‌ها و گوشه‌ها: در گوشه‌های ساختمان، از آجرهای مخصوص (مثل آجرهای ال‌شکل) استفاده می‌شود تا لبه‌ها تمیز و یکپارچه به نظر برسند.
- بازشوها (پنجره‌ها و درها): اطراف پنجره‌ها می‌توان از آجرهای با اندازه متفاوت یا چیدمان خاص (مثل کتیبه) استفاده کرد تا قاب‌بندی زیبایی ایجاد شود.
- ترکیب با مصالح دیگر: آجر نسوز با موادی مثل بتن اکسپوز، شیشه یا فلز ترکیب می‌شود. مثلاً در نماهای مدرن، آجر در کنار شیشه‌های بزرگ یا پانل‌های فلزی حس تعادل ایجاد می‌کند.
4. نورپردازی
- طراحی نورپردازی نما با آجر نسوز بسیار مهم است. نورهای مخفی یا پروژکتورهایی که از پایین به بالا می‌تابند، بافت آجر را برجسته‌تر می‌کنند و در شب جلوه‌ای خاص به ساختمان می‌دهند.
5. سبک‌های طراحی
- کلاسیک: استفاده از آجر قرمز یا قهوه‌ای با چیدمان منظم و بندکشی سفید، حس نوستالژیک و اصیل می‌دهد.
- مدرن: آجرهای سفید یا مشکی با بندکشی باریک و چیدمان نامنظم، برای ساختمان‌های مینیمال مناسب است.
- صنعتی: آجرهای زبر با رنگ‌های تیره و ترکیب با فلز، حس خام و صنعتی به نما می‌دهد.
6. ملاحظات فنی در طراحی
- زهکشی و عایق‌بندی: باید مطمئن شد که آب باران پشت نما نفوذ نکند. استفاده از لایه‌های عایق و سیستم زهکشی مخفی در طراحی ضروری است.
- اتصالات: در روش نصب خشک، از بست‌های فلزی یا ریل استفاده می‌شود که باید با نوع آجر و وزن آن سازگار باشد.
- انبساط و انقباض: آجر نسوز در برابر تغییرات دما مقاوم است، اما در طراحی باید درزهای انبساط (Expansion Joints) در نظر گرفته شود تا از ترک‌خوردگی جلوگیری شود.
- کارخانه تولید کننده: تولید آجر نما نسوز باید در شرایط کنترل شده ای انجام گردد. این شرایط در آجر نما در اصفهان بیشتر کنترل می شوند.
مثال
فرض کنید یک ساختمان مسکونی مدرن طراحی می‌کنید. می‌توانید از آجر نسوز سفید با چیدمان عمودی و بندکشی نازک استفاده کنید، اطراف پنجره‌ها را با آجر مشکی قاب‌بندی کنید و در بخش ورودی، یک دیوار برجسته با نورپردازی مخفی بسازید. این ترکیب هم ساده است و هم چشم‌نواز.
